Hesapsızca harcadılar gemiyi karaya oturttular
Büyük kulüplerimiz mali sorunları ile başedemiyor. Ağır yaptırımlar peşpeşe geliyor. Peki Türk futbolu bu duruma nasıl geldi? KARAR, son 10 yılda yaşanan mali çöküşü masaya yatırdı…
Türk futbolunun lokomotifleri olan Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor ekonomik anlamda iflasın eşiğinde. Peki dört büyük kulüp, finansal sorunlar sebebiyle uluslararası platformda ceza alabilecek noktaya nasıl geldi?
Galatasaray’ın tarihinde ilk kez Avrupa’dan men cezası almasına yol açan gerçek sebep neydi? Trabzonspor’da son iki sezonda transfere harcanan 40 milyon euro kimlere gitti? Transfere en çok para harcayan Fenerbahçe için tehlike çanları çalıyor mu? Avrupa’da mali disiplinsizlik nedeniyle atılan Beşiktaş süreci nasıl tersine çevirdi?
İşte tüm bu soruların yanıtları transfer harcamaları, rakamlarda gizli. Son on yılda hesapsız bir savurganlıkla yapılan transferler bugünkü tabloyu bize net bir şekilde anlatıyor.
LİSANSLI ÜRÜN ALIN!
Dünyanın en popüler spor dalı şüphesiz futbol. Bu popülerliğin getirdiği endüstrileşme, futbolda artık milyar euro’lardan söz edilmesine yol açtı. Buna paralel olarak da milyonların gönül verdiği kulüpler birer ticari kuruluş gibi yönetilmeye başlandı. Ve bu dönüşüm sürecinde “taraftarlar”ın yerini “müşteriler” aldı. Artık aşık olunan renkler; kulağa tezahüratların dışında daha çok tüketimi fısıldıyor; mesela takımının lisanslı ürünlerini almanı salık veriyor. Kulüplerin ticari kuruluşlara dönüşmesinin yadsınamaz bir gerçeğe dönüştüğü bu zamanlarda kuralları da haliyle para belirliyor. Ticaretin ilk kuralı olan kar etmek, futboldan muaf değil. Bir bakkal veya nalbur harcadığı paradan daha fazlasını kazanamazsa nasıl dükkanını kapatmak zorunda kalıyorsa; kulüplerin sürekli halının altına süpürdüğü mali problemler de camiaları bakkal ve nalburun sonuna yaklaştırıyor.
DÖRT BÜYÜKLER AĞUSTOS BÖCEĞİ GİBİ
Beşiktaş ve Galatasaray son on sezon içerisinde sadece içerisinde bulunduğumuz 2015-2016 sezonunda kar edebildi. Geri kalan son dokuz sezonda zarar eden bu iki kulübümüz yazın saz çalan ağustos böceği misali kışın geldiğini soğuklar ortaya çıkınca, UEFA’dan cezaları yiyince anladı! Şimdiler de durumu toparlamaya çalışıyorlar.
Son 10 senede futbolcu satışlarına baktığımızda ihracatın hiç de anımsanmayacak bir noktada olduğunu görüyoruz. Futbolcu satışında en becerikli kulüp ise Trabzonspor. Bordo-Mavililer futbolcu satış bonservisleri üzerinden tam 90 milyon 750 bin euro gelir elde etti. Trabzonspor’u 79.55 milyon euro ile Galatasaray, 78.8 milyonla Fenerbahçe ve 43.83 milyonla Beşiktaş izledi. Futbolcu ithalatında ise Fenerbahçe rakiplerine fark attı.
GELİR ARTTI AMA…
Özellikle bu sezon başında yaptığı harcamalarla Sarı-Lacivertliler futbolcu bonservislerine son 10 yılda tam 244,73 milyon euro ödedi. Galatasaray bu süreçte 195 milyon euro, Beşiktaş 140,12 milyon, Trabzonspor ise 127,7 milyon euro harcama yaptı.
Son on yılda açılan yeni statlarla artan stadyum gelirleri, eskisiyle kıyaslanmayacak şekilde yükselen TV yayın gelirleri, yirmi sene önce hiç hesapta olmayan lisanslı ürün satışlarından gelen paralar… Tüm bu kalemlerden kulüplerin kasasına giren meblağların artmasına rağmen kulüplerin zararları arttı. Galatasaray’ın 2000’de UEFA Kupası’nı alması; sportif rekabeti artırırken; bu durum transfer yarışlarını da tetikledi. Havalimanlarında karşılanan yıldız tranferlerin boynuna atkı dolayan taraftarlar, bu değirmenin suyu nereden geliyor sorusunu kulüplere sormak istemedi. Ve ortaya bu tablo çıktı…
KİMLER GELDİ, KİMLER GEÇTİ…
Fenerbahçe’nin 2008-2009 sezonunda Daniel Guiza’ya 14 milyon euro ödemesi, Galatasaray’ın 2013-2014 sezonunda S.Lizbon’dan Bruma’yı 10 milyon euro’ya alması, Beşiktaş’ın 2009-2010 sezonunda Rodrigo Tabata için Gaziantepspor’a 8 milyon euro vermesi ve Trabzonspor’un 2011-2012 sezonunda Adrian Mierzejewski için 5,25 milyon euro ödemesi, son on senede dikkat çeken transferlerden sadece dördü.
Takımları iflasa yaklaştıran gelir ve gider tablosundaki dengesizlik Avrupa futbolunun patronu UEFA tarafından da takip edilmekte. (necdet özyurt- karar)
