AYM’den gazeteciler için kritik karar: Yüzde 5 gecikme faizi iptal
Gazetecilerin fazla mesaisinin zamanında ödenmemesi durumunda ödenmediği süre boyunca her gün işletilecek olan yüzde 5 faizin haksız ve ölçüsüz olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne yapılan itiraz kabul edildi.
Bakırköy 13. İş Mahkemesi, gazetecilerin fazla mesai ücretlerinin işveren tarafından zamanında ödenmemesi durumunda, ödenmediği her gün için yüzde 5 fazlası olarak belirlenen gecikme zammına yaptığı itiraz Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edildi ve bu madde Anayasa’ya aykırı olarak tespit edilip iptal edildi.
Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’un 14. maddesinin ikinci fırkası ile aynı kanunun Ek 1. maddesinin sekizinci fıkrasının Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla iptali için AYM’ye başvuruda bulunuldu.
Bakırköy 13. İş Mahkemesi tarafından yapılan başvuruda, “Gazetecilere ücretlerini vaktinde ödemeyen işverenler, bu ücretleri, geçecek her gün için yüzde 5 fazlasıyla ödemeye mecburdur” ve “Fazla çalışma ücretlerinin gününde verilmemesi halinde, her geçen gün için yüzde 5 fazlasıyla ödenir” maddelerinin Anayasa’ya aykırı olduğu savunuldu.
İtirazın gerekçesinde özetle; 4857 sayılı Kanun’a tabi çalışan işçilerin ücret ve fazla çalışma ücreti alacaklarının zamanında ödenmemesi durumunda en yüksek banka mevduat faizinin uygulanmasının öngörüldüğü, basın çalışanlarına ücret ve fazla çalışma ücreti alacaklarının zamanında ödenmemesi halinde ise temerrüt şartı dahi aranmaksızın borcun günlük yüzde 5, yıllık yüzde 1825 fazlası ile ödenmesinin gerekeceği, ayrıca bu zamlı ödemeye yıllık yüzde 9 oranında yasal faiz uygulanacağı, bu durumda basın mesleğinde çalışanların diğer çalışanlara göre 100 kat daha fazla ödeme alacağı, çalışanlar arasında ücret ve fazla çalışma ücretinin zamanında ödenmemesi durumunda uygulanacak zam ve faiz oranında 100 kat gibi bir fark oluşması nedeniyle diğer çalışanlara göre gazetecilere bariz bir ayrıcalık tanındığı ve bunun kanun önünde eşitlik, hukuk devleti ve hukuki güvenlik ilkelerini zedelediği, gazetecilerin görevleri ve konumları gereği diğer çalışanlardan olduğu düşünülse bile zam ve faiz oranında 100 kat gibi bir fark oluşmasının makul ve ölçülü olmadığı, söz konusu hükmün basın mesleğinde çalışanlar ile çalıştıranlar arasında serbestçe sözleşme yapılmasını önlediği için sözleşme hürriyetini zedelediği, ayrıca çalışma barışına da zarar verdiği belirtilerek kuralın Anayasa’nın 2, 5, 10, 11, 48 ve 49’uncu maddelerine aykırı olduğu öne sürüldü.
İtirazı inceleyen Anayasa Mahkemesi, gazetecilere zamanında ödenmeyen normal mesai ücretinin iptaline ilişkin başvuruyu “yetkisizlik” gerekçesiyle reddederken, fazla mesai ücretine uygulanan günlük yüzde 5 faizi esastan inceledi. Yaptığı inceleme sonucunda AYM, 4 üyenin karşı oyuna karşılık oy çokluğuyla uygulanan gecikme faizinin iptaline karar verdi.
