Coronavirus salgınından spor pazar payı ne kadar etkilenir?
İlk olarak aralık ayında Çin’in Vuhan kentinde görülen ve 3-4 ay gibi kısa bir sürede 130’dan fazla ülkeye yayılan Covid-19 salgını, mart ayında Türkiye’de de tespit edildi. Şu an itibariyle dünyada Covid-19 salgını bulaşan insan sayısı 215 bin civarındadır. Dünyadaki uluslararası, ulusal ve yerel tüm lig ve müsabakalar erteleniyor ya da iptal ediliyor. Bu hususta kuşkusuz ki spor pazarı da ekonomik olarak olumsuz etkilenecek.
Spor Bilimleri Uzmanı Hakan Nergis, gelişmeleri yorumladı:
Küresel spor pazarı 2018‘de yaklaşık 489 milyar $ değerine ulaştı ve 2022’ye kadar 614 milyar dolara ulaşması bekleniyordu. Kimi kaynaklarda bu rakamın 1.3 trilyon dolar seviyesinde olduğu genellikle 500 milyar $ dolardan fazla olduğu söylenmektedir.
Spor pazarının ilk beşinde % 43’lük payı ile futbol, % 13’lük payı ile Amerikan futbolu, % 12’lik payı ile Beyzbol, % 7’lik payı ile Formula 1, % 6’lık payı ile Basketbol yer almaktadır. Ayrıca Hokey % 4, Tenis % 4 ve Golf % 3 ile spor pazarında ilk beşi takip ederek yer buluyor. Diğer branşları da % 8’lik dilim içerisinde yer alarak spor pazarından pay aldığını söyleyebiliriz.
Spor endüstrisi, çoğu ülkenin GSYİH büyümesini aşarak markalar için en hızlı büyüyen ve yatırımı en uygun görülen ikinci sektördür.
ABD, 2019 yılı itibariyle 75 milyar $ ile spor pazarından en çok geliri elde eden ülke konumundadır.
Uluslararası spor bahislerinin piyasa değeri 250 milyar $ olduğu söylenmektedir. ABD tarafından vatandaşlarının %45-50’lik kısmının spor bahislerine yönelimi olduğu söylenmektedir.
E-Spor gelirleri 2019’da 1,1 milyar dolara ulaştı. Coronavirüs, birçok spor branşını olumsuz etkilerken E-sporu olumlu etkileyeceğini söyleyebiliriz. 3 ay sonraki grafiklere baktığımızda bunu hep birlikte göreceğiz. Çünkü evde kalın, evden çıkmayın, söylemleri bu noktada etkili olacaktır. Diğer spor müsabakalarının da iptal edildiği ve ertelendiği bir dönemde kuşkusuz E-sporun ön plana çıkması şaşırılacak bir durum değildir.
SPOR PAZAR PAYLARI :
- Saha içi ve dışı reklam ve sponsorlukları,
- Forma, şort, çorap reklam ve sponsorlukları,
- TV yayın haklarından elde edilen gelirler,
- Bilet/Kombine/Loca satışları,
- Mağaza (Store) gider-gelirleri,
- Bahis gelirleri,
- Stat, tesis ve deplasman gelir-giderleri
- Sağlık gelir-giderleri
Yukarıda yazılı olan spor pazar payları içerisinde tek bir futbol müsabakasında en az 500 kişi istihdam edilmektedir. Yakın gelecekte Galatasaray-Beşiktaş maçı corona virüsü sebebiyle seyircisiz oynanmış ve 850 civarında insanın görev aldığı belirtilmiştir. Görev alanlar arasında futbolcular, hakemler, teknik heyet, sağlık personelleri, TFF görevlileri, stat görevlileri, basın mensupları, kolluk kuvvetleri vb. kişiler yer almıştır.
Türkiye’de devam eden, ertelenen ya da iptal edilen organizasyonlardan bazıları:
Türkiye Futbol Federasyonu, En iyi Avrupa Ligleri arasında 11.sırada ligin toplamda değeri 700 milyon Euro civarındadır. Şu an itibariyle liglerin Nisan ayının sonuna kadar seyircisiz olarak devam edeceği kararı açıklamıştır.
Türkiye Basketbol Federasyonu, liglerin Nisan ayının sonuna kadar seyircisiz oynanması kararını almıştır.
Türkiye Voleybol Federasyonu, liglerin Nisan ayının sonuna kadar seyircisiz oynanması kararını almıştır.
Türkiye Hentbol Federasyonu, “18 Mart 2020 tarihi itibariyle üst liglerimiz (Süper Lig) hariç; Kadın- Erkek Türkiye Kupası, 1. Lig, 2. Lig, Bölgesel Lig ve play-off müsabakalarımız ikinci bir duyuruya kadar ertelenmiştir.” olarak bir duyuru yapmıştır.
Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından Cumhurbaşkanlığı Bisiklet turunun ve federasyonların katılacağı ulusal ve uluslararası bütün seminerlerin, toplantıların, eğitimlerin ve kongrelerin iptal edildiği, bakanlık projeleri içerisinde yer alan ANALİG, Yüzme Bilmeyen Kalmasın, Okul Sporları ve Yetenek Taramaları da salgına yönelik tedbirler kapsamında durdurulduğu ve bireysel sporlarda 81 ilde düzenlenen il birinciliklerinin de ertelediğini açıklamıştır.
Küresel salgının yol açacağı zararları henüz ölçemiyoruz. Nasıl bir tablo ortaya çıkacak, bu krizden ülkelerin sporları nasıl etkilenecek bilemiyoruz. Zaten ekonomik açıdan zor durumda olan Türk spor kulüpleri bu dalgadan boğulmadan çıkabilecek mi, tahminde bulunamıyoruz.
Ama şunu söyleyebiliyoruz; 2022’de 1.3 trilyon dolara kadar çıkabileceği öngörülen küresel spor pazarı bu rakamlara artık bu süre zarfında ulaşamayacaktır. Küresel spor pazarı bu krizden küçülerek çıkacaktır. E-Spor ise daha ön plana çıkacaktır.
