Sabri Çelik’ten boşalan Merkez Hakem Komitesi Başkanlığına Türkiye Futbol Federasyonu Türkiye’nin ilk FİFA Kokartlı kadın hakemi olan Lale Orta’yı getirildiğini açıkladı..
Kendisi de eski bir hakem olan Enver Bağlarbaşı, yakından tanıdığı Orta’yı şöyle anlattı:
Lale Orta 35 yıl önce kadınların öncülüğü için yola çıkmış.. Kadın futbol antrenörlüğü, kadın futbolculuk derken kadın futbol hakemliğine başlamıştı.. Eşi Ahmet Orta o dönem Zeki Alasya- Metin Akpınar’ın “Üç Maymun Kabare” tiyatrosunun muhasebe müdürü olarak büyük destek veriyordu.. Lale maçlardaki performansı yanında iyi bir yöneticiliği de ekledi. Kendisiyle 18 Mart Üniversitesi’nde öğretim üyeliğini öğrenmiştim, ardından Tuzla Okan Üniversitesi Spor Bilimleri Bölüm Başkanlığını öğrenmiş ve mutluluğum artmıştı Lale Orta’nın başarısında.. Futbol maçı anlatan ilk kadın spikerlik olayı da yaşadı bir dönem.. Son olarak Profesör olmuştu.. Bugün ise kadınlarımız voleybolda Türk sporuna damgasını vururken bir kadın Türk futbol hakemliğinin başına getirilmişti.. MHK Başkanı Prof. Dr. Lale Orta Oldu.
LALE ORTA KİMDİR?
1960 yılında İstanbul’da doğdu. Ailesi onu on bir yaşında spora yönlendirdi. Bir süre Vefa Kulübü’nde basketbol oynadıktan sonra Türkiye’nin ilk kadın futbol kulübü olan Dostlukspor Kız Futbol Kulübü’nde futbola başladı.
Dostluk Spor’da 1976-1989 yılları arasında futbol oynadı. Kulüpte kalecilik ve kaptanlık yaptı. Yükseköğrenimini 1986 yılında Marmara Üniversitesi’nin İşletme Bölümü’nde tamamladı.
1985 yılında antrenörlük kurslarına devam etti, kursu birincilikle bitirerek. Türkiye’deki ilk futbol antrenörü kadın oldu. Antrenörlük eğitimi sırasında futbol hakemliği eğitimi aldı. Futbol hakemliği kariyerine erkek liglerinde devam etti. İlk olarak Eyüp stadında bir maç yönetti.
Türkiye profesyonel 1., 2. ve 3. liginde futbol maçı yöneten ilk kadın oldu. Birinci lig seviyesinde yardımcı olarak yönettiği ilk maç, 20 Mayıs 1990 günü oynanan Galatasaray-Sarıyer maçı idi. Hakem olarak ilk Süper Lig maçı ise 1999 yılında oynanan Sakaryaspor – Ankaragücüspor maçı idi.
Marmara Üniversitesi’nin Beden Eğitimi Spor Yüksek Okulu’nun, spor yönetimi yüksek lisans programında eğitimine devam eden Orta, “Türk Spor Teşkilatı İçinde Futbol Hakemliği Statüsü” konulu tezi ile yüksek lisans eğitimini 1993’te tamamladı.
1995 yılında, Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) tarafından 27 ülkeden seçilmiş 54 kadın hakem arasına girerek dünyadaki ilk FIFA kokartlı kadın hakemlerden birisi oldu. Hakemliği bırakana kadar 60 uluslararası maç yönetti.
2000 yılında “Dünyada ve Türkiye’de Futbol Organizasyonları üzerine Analitik Bir Yaklaşım” başlıklı tezi ile doktor unvanı aldı ve böylece Türkiye’de futbol hakkında doktora tezi yazan ilk akademisyen kadın oldu.
Akademik kariyerine İstanbul Teknik Üniversitesi’nde (1998-2003) ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü’nde öğretim üyesi (2003-2009) olarak devam etti. 2009’da Okan Üniversitesi’nde Spor Bilimleri Bölümü başkanlığını üstlendi. 2020 yılında profesör unvanını aldı.
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK)’nde, Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği’nde, TFF Merkez Hakem Kurulu’nda çeşitli görevler yaptı. UEFA’da Delege ve Hakem Gözlemciliği (2006-2009) ile UEFA Hakem Eğitimciliği (2006-2007) yaptı.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından kadınların spora katılması konusunda öncü rol üstlenen kişi ve kurumlara verilen “Kadın ve Spor 2002 -Avrupa Kıtası Büyük Ödülü”‘ne değer görüldü. 2003 yılında, UEFA tarafından Avrupa kıtasındaki en iyi 17 hakemden biri olarak seçildi. 21 Mayıs 2005 tarihinde Almanya’nın Postdam kentinde Almanya (Djugarden) ve İsveç (Alvsjö) takımları arasında oynanan UEFA Kupası Kadınlar Final Maçı’nı yönetti. İsmi, Küçükçekmece Stadı’nda hakem odasına verilmiştir.
2023’te Merkez Hakem Kurulu (MHK) Başkanı Sabri Çelik ve yönetim kurulunun istifası sonra 4 ay süreliğine MHK Başkanı olarak göreve başladı.
