Avrupa futbolu uzmanı Hüseyin Özkök, 2018 Dünya Kupası ile birlikte futbola girecek yeni uygulamatı kaleme aldı:
TEKNİK DİREKTÖRLERE TEKNOLOJİ DESTEĞİ
İlk 20 yılını geride bırakmaya iyice yaklaştığımız2000’lerde futbolun büyük bir değişim ve gelişim yaşadığı futbolseverlerin yakından bildiği bir gerçek. Oyunun kazandığı müthiş hız, futbolcuların ulaştığısınırları zorlayan fizik gücü ve atletik yapıları, bunların yanında yeni gelişen taktikler, antrenman ve beslenme metotları, forma, ayakkabı, top, saha gibi oyunun unsurlarında gelinen son nokta, futbolu artık bir başka boyuta taşıdı.
Futbol bu derece gelişirken teknoloji de inanılmaz bir hızla akıl almaz noktalara doğru gitmeye başladı. Teknolojinin bugün artık nelere kadir olduğunu özellikle genç nesle anlatmaya gerek yok. Gelişen futbol da teknolojide yaşana bu inanılmaz değişimden kendini soyutlayamadı. Buna paralel olarak teknolojinin futbolda kullanılması konusu sıklıkla dillendirilmeye başlandı.
Öyle ya, İngilizler tarafından icat edilen futbol, on yıllarca herkesin bildiği kurallarla oynandı ve futbolun ruhunu zedeleyecek değişikliklerden çoğunlukla kaçınılırken uzun süre futbolun romantizmi korunmaya çalışıldı.
DEĞİŞİKLİKLER 1970’TE BAŞLADI
FIFA’nın futbol oyun kurallarını belirleyen ve gerektiğinde bunlarda değişikliğe giden organı IFAB, 1970’ten itibaren takip eden yıllar boyunca kurallardaçok sayıda değişiklikler yaptı. Ancak bunlar daha çok oyunu güzelleştirmeye ve daha fazla gol atılmasına yönelik uygulama değişiklikleriydi. Örneğin, 1992 yılında yeniden düzenlenen kaleciye pas, oyuna kattığı pozitif etkiyle bunların en akılda kalanlarından biri oldu.
IFAB, hakemlerle ilgili olarak da zaman içinde çeşitli değişiklikler yaptı. 1993 yılında ilk kez 4. Hakem uygulaması devreye girdi. Daha sonraki dönemlerde kale çizgisi hakemlerinin görevlendirilmesi kararı alındı ancak uygulama mecburiyeti getirilmedi.
DEĞİŞEN FUTBOL VE TEKNOLOJİ
2010 yılından sonra ise futbol hızlandıkça artan hakem hataları nedeniyle teknoloji talepleri artmaya başladı. Yardımcı hakemlerin ofsayt pozisyonlarında maçı yöneten hakemin koluna sinyal göndermesi, hakem ve yardımcıları arasında telsiz ile iletişim kurabilmesine olanak sağlayan sisteme yönelik kararlar peşi sıra geldi. Futbolda teknolojinin en ileri düzeyde kullanılmasına karar verilen ilk sistem ise topun çizgiyi geçip geçmediğine dair yaşanan tartışmaları bitiren gol çizgisi teknolojisi oldu.
Gol çizgisi teknolojisinin uygulanmaya başlamasının üzerinden çok geçmeden bu defa teknolojinin futbola en üst düzeyde dahil edilmesine olanak sağlayan ve en çok ses getiren uygulama, bu yıl içinde IFAB tarafından futbol oyun kuralları kitapçığına dahil edilen VAR, yani Video Yardımcı Hakem,uygulaması oldu. (VAR ile ilgili çok geniş bir yazıyı Mart ayı sayımızda sizlerle paylaşmıştık.)
Bu kararın hemen ardından teknolojinin futbola adapte edilmesiyle ilgili çalışmalarını sürdüren IFAB, devrim niteliğinde yeni bir karara imza atarak teknik direktörlerin kendilerine ayrılan teknik alanda teknolojiden yardım almalarına olanak sağlayan değişikliği karara bağladı. Uygulama 2018 Dünya Kupası ile birlikte hayata geçecek.
Futbol oyun kurallarına göre, daha önce teknik alanda elektronik ve iletişim cihazlarının kullanılması yasaktı. Ancak alınan yeni kararla birlikte başta teknik direktörler olmak üzere takım görevlileriteknik alan içinde taktik veya teknik konular ile oyuncuların sağlık ve güvenliğini ilgilendiren durumlarda taşınabilir küçük mobil cihazlardan yararlanabilecekler. Bu cihazlar mikrofon, kulaklık, mobil telefon, akıllı telefon, akıllı saat, tablet ve diz üstü bilgisayar olabilecek. Bunlar dışında herhangi bir elektronik alet kullanıldığının tespiti durumunda ise kullanan kişi sahadan gönderilecek.
TEKNİK DİREKTÖRLERE BİR ÇİFT GÖZ DAHA
Alınan bu karar, en büyük faydayı ise teknik direktörlere sağlayacak. Maçı saha içinden seyretmek zorunda olan teknik adamlar, bu nedenle birçok şeyi gözden kaçırma ihtimali ile karşı karşıya kalırlar. Oysa maçı yukarından belli bir seviyeden seyrederek oyun ve sahaya hakim olmak çok daha kolaydır. Bu nedenle şimdiye dek birçok teknik adam yardımcılarından birini sürekli olarak tribünde oturtur ve devre arasında kendi gözünden kaçan şeylerle ilgili onlardan bilgi alırlardı. Yeni uygulama ile birlikte tribünde oturan yardımcı antrenör yedek kulübesi ile sürekli iletişim halinde kalarak 90 dakika boyunca sahadaki ekibe bilgi verebilecek. Bunun yanında yardımcı antrenör, çektiği fotoğraf ve videolar ile yaptığı çizimleri de aşağıda iletişimde olduğu kişiye gönderebilecek. Böylece teknik direktörler gerektiğinde maça çok daha hızlı ve etkili müdahale etme şansına sahip olacaklar. Bu da oyunun gidişatına önemli ölçüde etki edebilecek.
Uygulamayı ilk kez Almanya Milli Takımı Dünya Kupası öncesi Avusturya ve Suudi Arabistan ile oynanacak hazırlık maçlarında hayata geçirecek. Yardımcı antrenör Marcus Sorg, Joachim Löw sahaya konsantre olmak istediği için onun baş yardımcısı Thomas Schneider ile sürekli iletişim halinde olacak ve gerekli bilgileri kendisine verecek.
Joachim Löw, teknolojiyi doğrudan kendi kullanmasa bile, büyük ihtimalle çok yakın zamanda Amerikan Futbolunda olduğu gibi kulaklıklı mikrofon taşıyan birçok teknik adama şahit olacağımızı tahmin etmek zor olmasa gerek.
Ve son bir not daha. IFAB, son toplantısında önemli bir karar daha alarak uzatmaya giden elemeli maçlarda dördüncü oyuncu değişikliğine izin veren uygulamayı da futbol oyun kuralları kitabına dahiletti. Uygulama 2017/18 sezonunda Almanya Kupası’nda denendi ve kulüpler tarafından kabul gördü.
